Dëmtohet anija, astronautët amerikanë dhe rusë ngecin në stacionin hapësinor
January 12, 2023Astronauti i NASA-s Frank Rubio dhe kozmonautët rusë Sergey Prokopyev dhe Dmitri Petelin po përballen me zgjatjen e qëndrimit të tyre në bordin e Stacionit Ndërkombëtar Hapësinor për disa muaj dhe do të kërkojnë një udhëtim të ri në shtëpi pasi anija e tyre ruse MS-22 Soyuz pati një rrjedhje.
Treshja duhej të përdorte atë anije kozmike për t’u kthyer në Tokë në mars. Të mërkurën, NASA dhe zyrtarët rusë të hapësirës shpalosën një plan për të nisur një kapsulë bosh Soyuz në stacionin hapësinor (ISS) për t’i kthyer në tokë. Kjo do të thotë që të tre burrat do të kalojnë edhe disa muaj në ISS.
Gjatë një konference me gazetarët, Joel Montalbano i NASA-s, menaxher i programit të Stacionit Ndërkombëtar të Hapësirës, tha se NASA nuk po konsideron ngritjen e MS-23 Soyuz për një mision shpëtimi. “Ne nuk po e quajmë atë një Soyuz shpëtimi,” tha Montalbano. “Tani për tani, ekuipazhi është i sigurt në stacionin hapësinor.”
“Unë po e quaj atë një zëvendësim të Soyuz,” tha ai. “Nuk ka nevojë të menjëhershme që ekuipazhi të kthehet në shtëpi sot.”
Qëndrim i zgjatur në hapësirë
Fillimisht e vendosur për të fluturuar rrotullimin tjetër të kozmonautëve në stacion në mes të marsit, anija kozmike MS-23 Soyuz tani po ripërdoret për t’u nisur si një varkë shpëtimi bosh për të transportuar ekuipazhin MS-22 në shtëpi. Anija kozmike bosh do të niset nga Kozmodromi Baikonur në Kazakistan më 20 shkurt.
Fluturimi i ekuipazhit të MS-23 siç ishte planifikuar më parë do ta kishte lënë ISS në të njëjtën situatë, me më shumë njerëz në bord sesa vendet e disponueshme në anijen kozmike operuese për t’u evakuuar përsëri në Tokë në rast të pamundur të një katastrofe.
Kjo do të thotë se Rubio, Prokopyev dhe Petelin do të duhet të zgjasin qëndrimin e tyre në hapësirë deri në shtator ose derisa Roscosmos të mund të ndërtojë një tjetër anije kozmike Soyuz për të nisur rotacionin e radhës të anëtarëve të ekuipazhit, të cilët tani kanë të ngecur atje për më shumë se sa ishte parashikuar.
Sipas Montalbano, stacioni hapësinor mbetet i sigurt dhe anëtarët e ekuipazhit janë mjaftueshëm të shëndetshëm për të qëndruar në hapësirë derisa ky plan të realizohet.
“Ata janë të përgatitur të qëndrojnë deri në datën e nisjes së shtatorit, nëse është kështu,” tha Montalbano. “Nëse data e nisjes afrohet më herët, atëherë ata janë të përgatitur të kthehen në shtëpi më herët.”
Me shaka, ai tha: “Mund të më duhet të gjej më shumë akullore për t’i shpërblyer”.
“Gjëja e mrekullueshme për ekuipazhet tona është se ata janë të gatshëm të ndihmojnë kudo që të kërkohet” tha ai. “Ata janë të gatshëm të shkojnë me çfarëdo vendimi që ne u japim”.
Rruga përpara
Në vend të kthimit të ekuipazhit siç pritej, afërsisht dy javë pasi MS-23 Soyuz u ankorua në stacion, anija kozmike MS-22 e dëmtuar do të pajiset si një anije transporti mallrash. NASA dhe Roscosmos synojnë të mbledhin të dhëna në lidhje me kushtet brenda kabinës ndërsa anija kozmike bën udhëtimin e saj për një ulje në Kazakistan nga mesi deri në fund të marsit.
“Në Soyuz-in e kthimit, ne do të marrim disa matje të temperaturës për të parë se si funksionon mjeti në këtë skenar, kështu që nëse do të kishim ndonjë nevojë në të ardhmen, të kemi disa të dhëna shtesë,” tha Montalbano. “Ne do ta përdorim plotësisht këtë mjet deri sa të zbresë përsëri në Tokë.”
Gjithashtu duke folur me gazetarët të mërkurën, Sergei Krikalev, drejtor i Roscosmos për fluturimin në hapësirë, tha: “Në këtë pikë, ne kemi llogaritje dhe skenarë termikë, por duam ta vërtetojmë këtë llogaritje me rezultatin (në) kohë reale.”
Në vazhdim, kjo ka shumë të ngjarë të ndikojë në orarin e ngarkuar të ekuipazhit dhe misioneve të ngarkesave në stacion për pjesën tjetër të këtij viti. Se si ndikon në datat specifike të nisjes së misionit, siç është misioni i ardhshëm i NASA-s me ekuipazh, Crew-6 i Space X, i cili do të nisej nga Qendra Hapësinore Kennedy në mes të shkurtit, ende nuk është përcaktuar plotësisht.
“Ne do të marrim dy javët e ardhshme për të hartuar planin,” tha Montalbano. Zhvendosja pritet të ndikojë të paktën katër misione me ekuipazh dhe dy misione të rifurnizimit të ngarkesave në stacion deri të paktën në shtator 2023.
“Përcaktimi i gjithçkaje është ajo që ne do të planifikojmë tani. Na duhen vetëm disa javë të tjera për të vendosur të gjitha këto,” tha Montalbano. / USA TODAY