Debati në Londër për “Squid Game: The Challenge”- shou joetik apo zbavitës?

November 29, 2023 0

Nëse dëshironi të shikoni një burrë duke qarë dhe gati për të vjellë nga stresi (dhe duket se miliona prej nesh e bëjnë këtë) ndiqni prodhimin hit të Netflix. Sipas matjeve jozyrtare, pas daljes së pesë episodeve të para të Squid Game: The Challenge (SGTC) u vunë në dispozicion javën e kaluar, shfaqja e lojërave të realitetit problematik ka kryesuar listat e Netflix në shumë vende, duke përfshirë SHBA dhe Mbretërinë e Bashkuar. Shifrat e hershme zyrtare për Mbretërinë e Bashkuar janë dukur të konfirmojnë popullaritetin e filmit.

Është frymëzuar nga Squid Game, një dramë distopike me nëntë pjesë, e cila mbërriti në Netflix në vitin 2021 dhe u bë shfaqja më e ndjekur ndonjëherë e transmetuesit sipas shifrave të veta. Në serialin imagjinar të Koresë së Jugut, 456 njerëz që kanë nevojë dëshpërimisht për para regjistrohen për të marrë pjesë në një konkurs të fshehtë, vdekjeprurës eliminimi, bazuar në lojërat e fëmijëve; lojtari i fundit që ka mbetur në këmbë fiton një çmim në para prej 45.6 miliardë dollarësh të Koresë së Jugut. Gjatë shfaqjes zbulohet se konkursi po organizohet për klientët super të pasur të mërzitur. Seriali është interpretuar gjerësisht si kapitalizëm satirizues.

Tani, në Squid Game: The Challenge, ato lojëra – ose shumica e tyre – janë rikrijuar në grupe të mëdha në Angli me 456 garues (kryesisht nga SHBA dhe Britania e Madhe) që konkurrojnë kundër njëri-tjetrit për të fituar një shumë që të ndryshon jetën- çmimi prej 4.56 milionë dollarë. SGTC riprodhon shkëlqyeshëm strukturën dhe estetikën e shfaqjes burimore dhe gjithashtu shton disa kthesa të vetat. Bën një shikim shumë bindës, por gjithashtu ngre pyetje rreth asaj se çfarë përbën argëtim.

Natyrisht, SGTC nuk ka asnjë element vdekjeprurës, por rezulton, çuditërisht, se njerëzit janë të përgatitur të jenë mjaft të pamëshirshëm dhe të pakëndshëm në mënyrë që të marrin në dorë 4.56 milionë dollarë. Të ashtuquajturat “aleanca” tradhtohen, intrigat makiaveliane shpërblehen dhe ne mund të shohim ende marrëdhëniet familjare të vëna në provë. Përveç kësaj, është raportuar se dy garues tani po kërcënojnë veprime ligjore për lëndimet e supozuara të marra gjatë xhirimeve, megjithëse një zëdhënës i shfaqjes tha: “Asnjë padi nuk është ngritur nga asnjë prej konkurrentëve të Squid Game. Ne e marrim seriozisht mirëqenien e konkurrentëve tanë.”

Duke shkruar në Psychology Today, psikologia Dr Pamela Rutledge madje sugjeron se shfaqja është “etikisht e dyshimtë”, duke argumentuar se “kthehet seria origjinale, ku dhuna ishte një thirrje për veprim kundër pabarazisë” – dmth. ku dhuna ishte një metaforë në një dramë për varfërinë dhe pabarazinë sociale – në “një mjet që promovon të kundërtën: një “lojë” mes “njerëzve të vërtetë” ku pamëshirshmëria dhe mungesa e ndjeshmërisë janë thelbësore për një fitim të madh”. A duhet të ndihemi keq kur shikojmë garuesit që vuajnë dhe poshtërohen në një platformë globale?

Në The Age of Static, libri i tij se si TV ka ndikuar në shoqëri, kritiku Phil Harrison shkroi për sezonin e parë britanik të Big Brother, një shfaqje me të cilën SGTC është krahasuar: “U bë e qartë se në rastin më të mirë, këto gjëra kishin atë që u desh për të konkurruar, dhe ndoshta edhe për të tejkaluar fiksionin e shkruar”. Ai ndjen të njëjtën gjë për SGTC.

“Një përmbysje e asaj që përfaqësonte drama”

“Është tmerrësisht argëtuese dhe e hëngra”, tha Harrison për BBC Culture. “Por unë e kam parë gjithashtu me një sasi të caktuar faji. Mendoj se problemi është se versioni i dramës është një satirë kaq e hidhur akute e pamëshirshmërisë së kapitalizmit të vonë, ndërsa, e luajtur në të vërtetë, ajo humbet ritmet satirike dhe bëhet gjëja kundër së cilës u kundërshtua drama.

“Unë flas për tropikën e “njeriut të fundit në këmbë” në librin tim – nocionin [promovuar nga seritë televizive reale] ku konkurrenca e mprehtë është e vetmja rrugë e mundshme drejt përmbushjes personale – dhe se si ndihet simbolika e epokës sonë për sa i përket sa njerëz humbasin në krahasim me sa fitojnë përfundimisht.

E shihni në shfaqje si The Apprentice dhe Big Brother dhe filma si The Hunger Games gjithashtu. Kjo duket si shprehja përfundimtare e saj, e cila është ironike sepse është një përmbysje e asaj që unë supozoj se qëllimi i dramës ishte.

“Kishte disa momente [në grupin e parë të episodeve] të cilat m’u duk vërtet shumë të vështira për t’i parë dhe isha mjaft i shqetësuar për mirëqenien e njerëzve të përfshirë. Por ky ekstrem, dyshoj, është një veçori jo një gabim – është një nga arsyet pse është kaq bindës.”

Pra, a jemi ne të gjithë sadistë, që kënaqemi me vuajtjet njerëzore, ndërsa shikojmë nga divani ynë i sigurtë? Jo domosdoshmërisht, thotë Dr Sandra Ëheatley, një psikologe sociale për Potent, dhe një anëtare e autorizuar e Shoqërisë Psikologjike Britanike, e cila beson se ne jemi të zhytur në shikimin e një shfaqje si Squid Game: The Challenge për arsye më pak keqdashëse – për shkak të një dëshire për të qenë pjesë e bisedës kulturore.

“Njerëzit e donin lojën Squid Game dhe kjo po ndërton reputacionin e kësaj shfaqjeje. Është e re dhe emocionuese dhe paksa e rrezikshme,” thotë Ëheatley për BBC Culture.

“Ajo bëhet virale për shkak të fjalës dhe më pas njerëzit kanë frikë se mos mbeten jashtë. Atyre u pëlqen të vazhdojnë me gjërat, të ndihen pjesë e tufës. Kur jeni në stacionin e autobusit ose në radhë në mensë ose në pijetore dhe dikush thotë ‘A e patë lojën Squid: The Challenge?’ dhe nëse nuk e keni parë, ata do të jenë si ‘o Zot, duhet ta shikosh’.

“Ne na pëlqen të jemi në gjendje të flasim për gjërat që kemi të përbashkëta. Kjo na jep një lidhje shoqërore.”

Dhe krijuesit e shfaqjes theksojnë se të gjithë konkurrentët donin të ishin atje dhe u kontrollonin përshtatshmërinë e tyre për të marrë pjesë gjatë procesit të përzgjedhjes.

John Hay, CEO i The Garden, një nga dy kompanitë britanike të produksionit që qëndron pas shfaqjes, i tha BBC Culture: “Shpresojmë që njerëzit po shikojnë duke kuptuar se ne po ushtrojmë detyrën e duhur të kujdesit rreth të gjithë këtyre njerëzve dhe se ajo që ju shihni është presioni i një loje. Ne po bënim gjithçka që mundëm dhe duhej për t’u siguruar që presioni ishte në një kufi të tolerueshëm.”

Për Spencer, konkurrentin që u përlot në episodin e dytë, ai thotë: “Ka pasur ndjekje me Spencer në rrugën e transmetimit për t’u siguruar që ai ishte i kënaqur me shfaqjen.”

Stephen Lambert, shefi i Studio Lambert, kompania tjetër e prodhimit që qëndron pas saj, i thotë BBC Culture se ajo që në fakt i mban shikuesit të shtypin butonin e Episodit Tjetër është “gjetja e rrëfimeve nga të cilat audienca do të tërhiqet dhe ndalimi në pikën ku thjesht dëshironi të gjeni se çfarë do të ndodhë më pas”.

Dhe gjetja e atyre narrativave, kur krijuesit e programeve nuk e dinin se cilët garues do të mbizotëronin, ishte një nga sfidat më të mëdha të shfaqjes.

“Shfaqja thyen të gjitha rregullat e televizionit pa skenar – në të vërtetë çdo televizion. Ju nuk mund të angazhoni një audiencë nëse nuk jeni të përqendruar në një numër relativisht të vogël personazhesh dhe ne po fillonim me 456,” thotë Lambert.

“Pra, sfida nga pikëpamja e xhirimeve, por veçanërisht nga pikëpamja e montazhit ishte të gjeje se tek kush do të përqendrohesh. Problemi ishte se nuk mund t’i filmosh të gjithë menjëherë – edhe pse kishim shumë kamera. Kështu që ne gjithmonë duhej t’i përqendronim përpjekjet tona në një numër të caktuar, dhe shumë shpesh njerëzit që mendonim se ishin interesant dhe ndërsa ne po ndiqnim narrativën e tyre, ata eliminoheshin papritur.”

Stephen Harcourt, drejtori kreativ i Studio Lambert, madje sugjeron se në të vërtetë ka shumë dashamirësi në shfaqje. “Unë mendoj se ju do të prisnit që shumë njerëz të kacavirren mbi të tjerët dhe të zhgënjehen, dhe ndërkohë që ka momente kur njerëzit janë të ashpër, njerëzit thellë në thelb janë të mirë dhe të sjellshëm, bashkëpunues, social dhe të zhytur në mendime.”

Ndoshta do ta shohim gjithë atë bashkëpunim dhe ndihmë në pjesën e dytë të episodeve.